Aandacht, Acceptatie en Aanraking zijn onze basisbehoeften. We hebben het allemaal nodig. Als we als mens, klein of groot, jong of oud, geen aandacht krijgen, voelen we ons alleen, niet gezien, gehoord, in de steek gelaten, niet serieus genomen, afgewezen of vul het zelf verder maar in. Onvervulde behoeften zorgen voor negatieve gevoelens.
Als volwassene kunnen we aan een ander vaak wel uitleggen wat onze behoeften zijn. Als we dat niet doen, weten we verstandelijk dat een ander niet kan weten wat je wel en niet wil. Dat vinden we al moeilijk genoeg. Als we als volwassene onze behoeften en gevoelens al niet goed kunnen uiten, hoe moeilijk moet het dan wel niet zijn als je klein en jong(er) bent?!
AANDACHT IS EEN VAN ONZE BASISBEHOEFTEN
Het begint al als we baby zijn. Als een babyhonger heeft, ergens last van heeft of gewoon behoefte aan liefde heeft, trekt hij je aandacht. Praten lukt nog niet, dus is de vraag om aandacht meestal inde vorm van dreinen of huilen.
Ook voor een peuter is het belangrijk te kunnen vertellen wat hij of zij wil of niet wil. Een peuter is nog klein en kan misschien nog niet zo goed uitleggen wat de bedoeling of het probleem is. Logisch toch dat een peuter er niet goed tegen kan als je de hele tijd op je telefoon kijkt en hem geen aandacht geeft. Je peuter wil graag het middelpunt zijn.
Als kinderen wat groter zijn en naar school gaan, hebben ze nog steeds veel zorg, warmte en aandacht nodig. Ze willen hun verhalen kwijt. Soms is het moeilijk voor hen uit te leggen wat er aan de hand is en laten ze alleen maar een gedragsverandering zien. Misschien hebben ze ergens last van of zijn er problemen op school, worden ze gepest. Jonge kinderen hebben veel tijd en aandacht nodig.
En waarom vraagt een puber zoveel aandacht? Weet je nog hoe je zelf was? Misschien wel onzeker, had je puisten, voelde je je lelijk, was je lang en slungelig. Of had je het idee dat niemand je gevoelens, ideeën, wensen serieus nam, werd je daar boos of onzeker over. Kortom kreeg je te weinig serieuze aandacht. Je hebt als puber ook behoefte aan ouders die je steunen bij de plannen die je hebt, bij je dromen. Ouders die van je houden zoals je bent, je niet teleurstellen en niet te veel ‘zeuren’.
En dan opeens ben je achttien en ben je ‘volwassen’. Volgens Wikipedia is een volwassene een individu dat zichzelf in het leven kan redden. Dat wil niet zeggen dat je geen aandacht meer nodig hebt. Misschien juist wel meer dan ooit. Je gaat op eigen benen staan, de weide wereld in. Er verandert veel in je leven. Je gaat bijvoorbeeld als student op jezelf wonen, meestal in een grote stad, een nieuwe omgeving. Dat is natuurlijk fantastisch, maar ook wel even wennen. Je moet nieuwe contacten maken, dus actief aan de slag, anders zit je straks moederziel alleen op je kamer.
Als je je openstelt voor anderen, werkelijke, oprechte aandacht geeft, krijg je terug wat je geeft. Zo ontstaat er een werkelijk contact.
ACCEPTATIE DOOR ANDEREN IS BELANGRIJK VOOR ONS ALS MENS
Acceptatie is ook één van onze basisbehoeften. Iedereen wil er graag bij horen. Maar waarbij dan en waarom?
Wat onze individuele behoefte ook is, ons welbevinden is in gevaar als onze eigen behoefte aan verbondenheid met andere mensen niet is vervuld. Meestal voelen we ons goed in het gezelschap van onze directe familie, goede vrienden en voelen we ons daar ook veilig bij. Het levert ons een vervelend gevoel op als we alleen zijn, er niet bij horen of als we buitengesloten worden. Het gevoel sociaal buitengesloten te zijn, kan ons contact met mensen en ons gedrag belemmeren waar we het meeste waarde aan hechten. Het kan zelfs ons intellectueel functioneren verstoren. Ook zijn we geneigd om ongezonder te gaan leven als we ons niet geaccepteerd voelen.
We willen graag allemaal het gevoel hebben nodig te zijn, gewaardeerden geaccepteerd worden. Het allerbelangrijkste van alles is, dat je alleen een echte band kunt opbouwen met anderen als je jezelf waardeert en accepteert. Als je verbonden wil zijn met anderen in de wereld, heb je echter niet alleen nodig gewaardeerd en geaccepteerd te worden door die anderen. Het vraagt namelijk ook actie van jou zelf. Inspanning van jouw kant om die verbondenheid te realiseren.
Veel mensen cijferen zichzelf en hun verlangens maar weg om geaccepteerd te worden, erbij te horen. Zij gaan dan voorbij aan wat zij zelf belangrijk vinden. Het is belangrijk om jezelf en wat jij belangrijk vindt niet te vergeten. Accepteer en respecteer jezelf en jouw verlangens altijd, ook als je je aanpast aan anderen! Overweeg of de concessies die je doet, het wel waard zijn. En zorg er voor dat je je openstelt voor anderen, anderen aandacht geeft. Dát alles maakt dat jij ook aandacht krijgt, gewaardeerd en geaccepteerd wordt.
TWEE ARMEN OM JE HEEN = AANRAKING
Soms zijn woorden niet nodig en is een knuffel alles wat je nodig hebt. Twee armen om je heen van iemand die om je geeft, je lief heeft. Dat heeft te maken met onze derde basisbehoefte, aanraking.
Ieder mens hunkert naar aanraking, liefde. Strelen, geliefkoosd worden vindt bijna ieder mens fijn. Wel natuurlijk alleen als de aanraking door ons zelf gewenst is.
Lichamelijke uitdrukkingen van verbondenheid zoals omhelzingen en aaien over de rug zorgen ervoor dat de oxytocine niveaus op de plaats waar de aanraking plaatsvindt wordt verhoogd. Dat klinkt allemaal erg ingewikkeld, maar het betekent gewoon dat het knuffelhormoon geactiveerd wordt.
Het knuffelhormoon (oxytocine) staat al lang bekend als een hormoon dat de liefde, sociale verbondenheid en het welbevinden bevordert. Maar uit nieuw onderzoek blijkt dat het hormoon ook emotionele pijn kan veroorzaken (bron: gezondheidsnet). Oxytocine is ook betrokken bij het vijandig reageren naar buitenstaanders.
Als we bijvoorbeeld langdurige eenzaamheid ervaren is de afgifte van oxytocine ontregeld. Langdurige eenzaamheid doet iets gemeens met je. Vaak vind je er niks meer aan om aangeraakt te worden. Of je vindt het zelfs vervelend. Het vermoeden bestaat dat juist die verstoorde oxytocine huishouding ervoor zorgt dat aangeraakt worden en omgaan met anderen je geen plezier oplevert.
Omgaan met anderen levert je dus niet het normale genot of geluk op. Dus waarom zou je het doen? Het kost al moeite genoeg met anderen om te gaan. Het gevolg: je trekt je nog meer terug en de eenzaamheid wordt nog sterker. De vicieuze cirkel (bron: eenzaamheid.info).
We willen allemaal graag dat er iemand is voor ons, ons troost biedt op zijn tijd. Dat iemand ons ondersteunt in moeilijke tijden. Het geeft ons een goed gevoel. Toch is goed om te beseffen dat een ander ons leven niet kan leven, onze wensen, verlangens niet kan raden. Gemis aan liefde en genegenheid, het niet kunnen delen van gevoelens, problemen binnen een relatie en een gemis aan saamhorigheid en wederkerigheid kunnen gevoelens van eenzaamheid, verdriet en machteloosheid veroorzaken. Kom je daarin dus te kort, kom dan in actie, zèlf! En dat betekent alleen maar dat je iets anders moet doen dan je normaal doet. Stap er op af!
