Eenzaamheid, dat is toch alleen een probleem van ouderen?

Nee dus, eenzaamheid hoort bij het leven. Er gebeurt in ieders leven wel eens iets waarna iemand zich eenzaam, verdrietig, angstig of leeg voelt. Iedereen beschrijft het op zijn eigen manier. Op zich dus niets om je ongerust over te maken zou je zeggen. Dat klopt inderdaad als je er niet te vaak last van hebt in het leven. Bij 40% van de bevolking is dat echter wel het geval en 10% van de bevolking voelt zich zo ernstig eenzaam dat zij dit als een dagelijkse last ervaren. Cijfers van de Rijksoverheid maken dat duidelijk. Als je naar de statistieken kijkt bij eenzaamheid naar leeftijd, zie je in de percentages dat eenzaamheid een enorm probleem is en niet alleen van ouderen. En dan zijn er nog niet eens cijfers van eenzaamheid bij kinderen beschikbaar. Naar eenzaamheid bij kinderen en jongeren is nauwelijks onderzoek gedaan.

Wat is eenzaamheid?

Net als honger en dorst voel je het in je lijf dat er iets mis is. Je krijgt een signaal van je lichaam dat er iets moet gebeuren, je lichaam protesteert. Eenzaamheid is zelfs fysiek te meten in de hersenen. Eenzaamheid is een signaal van het lichaam dat er iets ontbreekt in jouw verbinding met anderen. Het ontbreken van betekenisvolle relaties. Eenzaamheid geeft een naar gevoel, vaak verdrietig en leeg van binnen. Hoe jij dat ervaart en wat dat voor jou betekent, is iets wat je alleen zelf kunt omschrijven. Het is een basale behoefte aan verbonden zijn met andere mensen, maar je voelt je niet bij machte om je situatie en je emoties te veranderen.

Er is een wezenlijk verschil tussen alleen zijn, en je eenzaam voelen. Eenzaamheid is een gevoel, alleen zijn een situatie. Iemand die alleen is, hoeft zich niet eenzaam te voelen. Iemand met veel vrienden, een partner, kinderen en/of werk kan zich daarentegen enorm eenzaam voelen. En als je je niet kunt losmaken van dat gevoel, kan het je hele leven (blijven) beïnvloeden.

Hoe ontstaat eenzaamheid?

Eenzaamheid ontstaat vaak na een gebeurtenis in je leven. Dat kan iets leuks zijn, bijvoorbeeld gezinsuitbreiding, verandering van werk, op jezelf gaan wonen. Het kan ook gaan om ernstige en heftige zaken zoals ontslag, pensioen, overlijden, scheiding, ernstige ziekte. Kortom iedere verstoring van je levenspatroon, zowel positief als negatief, kan aanleiding zijn tot het ervaren van eenzaamheid.

Daarnaast kan eenzaamheid ook ontstaan of versterkt worden door omstandigheden zoals uitsluiting, denk aan pesten of bepaalde groepen uitsluiten in onze maatschappij. Ook het niet kunnen meedoen door te weinig inkomen of verminderde mobiliteit kan een gevoel van eenzaamheid geven en/of versterken.

Wat doet eenzaamheid met je?

Buiten het feit dat je ellendig voelt, blijkt uit onderzoek dat langdurige last van eenzaamheid bijzonder slecht is voor je gezondheid. Eenzaamheid verzwakt je afweersysteem, je bloeddruk is verhoogd, je bent vatbaarder voor ziektes en geneest minder snel. Chronische eenzaamheid gaat samen met verhoogde cortisolwaarden, je bent dus in een constante staat van stress. Het kan zo gewoon voor je zijn, dat je die stress niet zo ervaart. Je ervaart echter wel de gevolgen. Vaak uiten die zich in lichamelijke klachten. Als je daarmee worstelt, denk je misschien niet direct: “Help mij van mijn eenzaamheid af”. Je denkt misschien eerder aan burn-out of depressie.  De onderliggende problemen van eenzaamheid blijven dan buiten beeld (bron: Jeannette Rijks, www.eenzaamheid.info).

Wat kun je doen aan eenzaamheid?

Bij een signaal van honger en dorst, weet je wel wat je te doen staat. Maar wat doe je aan eenzaamheid? Wanneer je je na een voor jou ingrijpende gebeurtenis eenzaam voelt, is dat heel normaal. Wanneer het gevoel te lang doorgaat (9 maanden tot 1 jaar) of wanneer eenzaamheid langzaam je leven gaat beheersen, is het van belang om iets te gaan doen!

Waarom lukt het je niet alleen om eenzaamheid de baas te worden?

Eenzaamheid vraagt echter wel een hele andere aanpak dan ‘meer onder de mensen komen’ of ‘lid te worden van een club’. Eenzaamheid is een complex probleem. Het is goed om daar eerst nog meer over te weten te komen. Daarna is het aan jou iets te willen veranderen, waardoor je leven weer minder eenzaam en leuker wordt. Verder moet je daar wel de fysieke en mentale mogelijkheden voor hebben. En er is vaak veel meer mogelijk dan je denkt, ook als je beperkingen hebt! Ten slotte moet je de bereidheid hebben om er zelf mee aan de slag te gaan, maar dat hoef je niet alleen te doen. Goede professionele hulp is gebaseerd op kennis van zaken en helpt bij het aanpakken van eenzaamheid.

De eerste stap naar je nieuwe leven…………..

Neem de eerste stap op weg naar je nieuwe leven en volg de cursus Creatief Leven. Deze methodiek is ontwikkeld door Jeannette Rijks.

Jeannette is bekend van het programma ‘Nooit meer alleen’. Alle afleveringen zijn terug te zien. Bij het Eenzaamheid Informatie Centrum vind je nog veel meer informatie over het onderwerp eenzaamheid. Zelf ben ik vanaf 1 januari 2024 gestopt met individuele begeleiding. Ik heb echter in het hele land collega’s waar je terecht kunt. Een lijst van al mijn collega’s in Nederland vind je ook op deze website, evenals mijn gastblogs. 

Test

Je wilt eerst wel eens serieus weten hoe het zit? De  (gratis) zelftest is beschikbaar. Krijg een indicatie van de ernst van de eenzaamheid en je vitaliteit. Als daar aanleiding toe is, krijg je advies over de hulp die het meest passend is. Je gegevens worden niet opgeslagen. De uitslag krijg je daarom uitsluitend in de vorm van een rapport op je scherm en je kunt het voor jezelf uitprinten als je dat wilt.

 

Creatief Leven online volgen?

Doe je het liever alleen, dan is de online cursus misschien meer iets voor jou.
Dat kan ook. Acht weken lang elke week een les. De kosten daarvan zijn € 69,50. Begin vandaag nog! Dan ben je er helemaal klaar voor om straks, als het weer ‘mag’, makkelijker verbinding te maken met andere mensen!

Zelf Voorlichter, Adviseur, of Specialist Eenzaamheid worden?

Wil jij ook voorlichting kunnen geven over wat eenzaamheid is, grondige kennis van het onderwerp eenzaamheid krijgen en organisaties en personen kunnen adviseren over de aanpak van eenzaamheid, weten en welke hulp zinvol is? Wil je goed kunnen verwijzen in plaats van zelf hulp verlenen bij eenzaamheid? Volg dan de online training Voorlichter Eenzaamheid. Het geleerde is bijvoorbeeld perfect te integreren in je bestaande werk. Geschikt voor iedereen die beroepsmatig te maken heeft met het begeleiden van mensen (huisarts, POG-GGZ, cliëntondersteuner, sociaal makelaar, maatschappelijk werker, sociaal agoog, ggz-agoog).

Iedereen die liever zelf mensen wil helpen, hetzij in één op één situaties hetzij in groepsvorm, kan beter de jaaropleiding tot gecertificeerd Specialist Eenzaamheid volgen.