Op maandag 22 juni en 27 juli organiseerden mijn collega Julie Koch en ik, beiden gecertificeerd Specialist Eenzaamheid, een gratis inloopspreekuur waarin we zowel informatie en advies konden geven als vragen beantwoorden over eenzaamheid en de aanpak ervan. Voor iedereen dus vrij toegankelijk. Zowel voor professionals (die in de praktijk veel met eenzaamheid in hun werk te maken hebben) als voor mensen die zelf last van gevoelens van eenzaamheid hebben en/of mantelzorgers. De coördinator van Plein1 in Heemstede stelde de ruimte beschikbaar. Top! Er kwam beide keren alleen niemand………
Afgelopen jaren hebben Julie en ik ook al een aantal gratis lezingen gegeven met hetzelfde doel. Iedereen die vragen heeft over dit altijd al actuele onderwerp te kunnen informeren. Weinigen maakten gebruik van deze kansen…….. Mogelijk dat iemand daar toch nog steeds liever niet gezien wordt en anoniem wil blijven. Mogelijk is er nog steeds sprake van schaamte, terwijl er zoveel over geschreven wordt dat het niets is om je voor te schamen.
Duizenden bezoekers lezen artikelen op de websites van mijn collega-specialisten-eenzaamheid en mijzelf, dat wel, maar zij ondernemen nauwelijks actie. Er lijkt wel sprake van een voortdurende ontkenning van hun probleem. Wat opvalt is dat er meer belangstelling is als het woord eenzaamheid zo veel mogelijk vermeden wordt in het aanbod, zoals bij onze collega Lotte van Hoesel in Rhoon. Zij heeft op basis van de cursus een uniek spel ontwikkeld, speciaal voor jonge vrouwen (haar doelgroep). Het spel wordt via een besloten Facebook Community gevolgd. Misschien voelt dat veiliger, thuis achter de laptop.
CREATIEF LEVEN
Van de cursussen Creatief Leven, een cursus waarin mensen in acht weken kunnen leren zelf hun gevoelens van eenzaamheid aan te pakken, wordt maar spaarzaam gebruik gemaakt. De cursus wordt in het hele land gegeven door zelfstandig Specialisten Eenzaamheid en binnen welzijnsorganisaties. De cursus is ook online te volgen, mèt of zonder begeleiding. Degenen die de cursus wèl volgen, hebben er erg veel baat bij. De cursus is bewezen effectief.
Misschien even wennen, het is een andere aanpak dan tot nu toe meestal geboden wordt. Dagelijks verschijnen er veel kranten met artikelen over eenzaamheid en aangeboden activiteiten. Eenmalige activiteiten zijn -met alle respect- heel mooi om nieuwe eenzaamheid te voorkomen en werken preventief. Het gaat mensen die last hebben van langdurige eenzaamheid echter niet helpen. Net zo min als het keer op keer vertellen van je ervaringsverhaal dat doet. Er is dan met name sprake van symptoombestrijding in plaats van aanpak bij de bron.
WIE HEBBEN ER LAST VAN EENZAAMHEID?
Gemiddeld 40% van de bevolking heeft dagelijks te maken met (meestal tijdelijke) gevoelens van eenzaamheid. Gemiddeld 10% van de bevolking heeft dagelijks last van ernstige eenzaamheid en komen daar zonder professionele hulp niet uit. Arm, rijk, oud en jong. Kijk maar eens naar deze cijfers van het CBS.
Gevoelens van eenzaamheid horen bij het leven. Als je een verstoring ondervindt in de vaste patronen in je leven, dan zorgt dat ervoor dat je gevoel van veiligheid wordt aangetast. Je vertrouwde leven is opeens veranderd.
Verlies van een partner, je ouders, of een kind, verhuizing, kinderen krijgen, een verandering in de gezondheidstoestand, kortom allerlei verstoringen van vaste patronen, die mensen dwingen hun leven anders te leiden dan ze tot dan toe gewend waren.
Door al die nieuwe omstandigheden gaan vriendschappen en relaties verloren of veranderen. Je moet wennen aan de nieuwe omstandigheden en nieuwe contacten leggen.Als jij verlangt naar verbinding en die nieuwe omstandigheden, nieuwe contacten je niet het leven bieden dat je eigenlijk wilt, waar jij behoefte aan hebt, kun je last krijgen van (langdurige) eenzaamheid.
TABOE?
Hoe komt het dan dat toch dat er nauwelijks belangstelling is voor het aanbod? Is het voor velen toch nog steeds een groot taboe om over te praten? Zijn het dan allemaal ‘zorgmijders’? Hebben de professionals geen interesse of geen tijd? Velen hebben nog steeds heel veel vragen en durven blijkbaar écht de stap niet te wagen om er zelfs maar over te praten.
Hoewel er wel veel mensen op forums contact met lotgenoten proberen te maken en/of reageren op het ervaringsverhaal van lotgenoten. Ook via de luisterlijn kunnen en durven mensen drempelvrij communiceren, wordt door bellers aangegeven. Eenzaamheid komt daarbij terug in één op de drie gesprekken. Maar liefst tweederde van de Nederlanders vindt dat er een speciaal telefoonnummer moet komen voor mensen die zich eenzaam voelen. Is het dan raar dat ik mij verwonder over het feit dat er niemand op de gratis lezingen en inloopspreekuren komt of wil leren hoe je er zelf wat aan kunt doen?
Eenzaamheid is onze maatschappij nog steeds een enorm taboe. Ouderen en gehandicapten, die mogen eenzaam zijn, maar verder… Dat leidt ertoe dat mensen zich wel durven uit te spreken over depressief zijn, maar niet over eenzaamheid. Het is heel goed mogelijk dat veel mensen die klagen over depressieve gevoelens in feite worstelen met eenzaamheid (bron: eenzaamheid.info).
WEL OF GEEN TOENAME VAN EENZAAMHEID?
Er is heel wat te doen over eenzaamheid door corona. Uit Amerikaans onderzoek blijkt dat eenzaamheid niet echt toeneemt, omdat mensen nieuwe manieren vinden om toch met elkaar verbonden te blijven. Logisch, als je leuke relaties hebt, vind je wel wegen om elkaar te blijven ontmoeten, al is het maar online. Was je uitgangspositie anders en voelde je je al eenzaam, dan maakt deze corona-periode jouw situatie er niet beter op. Lees hier meer over in de blog van Jeannette Rijks.
LEUKE ACTIVITEITEN
Op 21 juli gaf Jeannette Rijks, eenzaamheidsexpert, trainer en auteur, samen met onze collega Jeanine Sinke – eigenaresse van Het Aandachtshuis – een gratis lunch-webinar speciaal voor professionals in Welzijn. Het ging over de vraag waarom al die ‘eenzame mensen’ niet naar die leuke activiteiten komen. Dat is iets wat veel hulpverleners bezig houdt. Ze doen van alles, (Initiatieven of houd contact), maar het blijkt dat de mensen die zich echt eenzaam voelen daar meestal niet van profiteren.
Vragen of suggesties? Laat het me dan even weten!
