Hulp vragen als je je (al te lang) eenzaam voelt, is voor veel mensen moeilijk. Waarom dan?
Je zit al langere tijd niet lekker in je vel. Het voelt af en toe alsof je gevangen zit in een kooi van eenzaamheid. Achter de voordeur. Na verloop van tijd heb je er naast je mentale klachten ook allerlei fysieke klachten bij gekregen. Als het je na heel veel googelen en lezen op internet en in zelfhulpboeken niet lukt de oplossing voor je probleem te vinden, komt er een moment waarop je misschien overweegt om toch maar hulp te zoeken.
Je vindt het echter moeilijk om hulp te vragen, want wie is de juiste persoon om je te helpen? Welke specifieke hulp heb je nodig? Wie weet hoe je van die vervelende gevoelens kunt afkomen. Wie snapt eenzaamheid en vooral jóuw eenzaamheid? Een huisarts, therapeut, psycholoog, psychiater? Ook dat is vaak weer een zoektocht.
Uiteindelijk maak je (meestal) op goed geluk een keuze. Eén van de eerste vragen die je van de hulpverlener krijgt is vaak: “Wat heeft u nodig?” Of “Wat is uw hulpvraag?”
Welke hulp je nodig hebt als je je langdurig eenzaam voelt? Je hebt géén idee!
Eenzaamheid is het fysiek ervaren van tekort aan patronen van verbinding met andere mensen. (Jeannette Rijks).
Eenzaamheid voel je letterlijk in je lijf. Je weet alleen maar dat je die pijn niet wilt hebben!
Het leven geeft ons ons onvermijdelijk pijn. In de kern zijn alle mensen hetzelfde. Iedereen heeft behoefte aan verbondenheid en genegenheid. We krijgen echter allemaal ons portie levensgebeurtenissen, ongeacht op welke leeftijd, afkomst, status, ras, religie, voorkeur, sekse etc. Groot, klein, jong, oud, geschoold, ongeschoold, rijk of arm. Niemand ontkomt eraan.
Wat je op zo’n moment nodig hebt? Je hebt werkelijk géén idee!
Met googelen kon je het niet vinden. In de zelfhulpboeken kon je het niet vinden. Er over praten in een lotgenoten groep op social media zorgt er wel voor dat je weet dat je niet de enige bent, dat je je gehoord voelt, het geeft echter geen antwoord op de vraag wat je nodig hebt. De stap om hulp te gaan vragen was al zo’n drempel op zich……..
Nu wil de hulpverlener van jou weten wat je hulpvraag is, wat je nodig hebt. Je weet het niet………..
Je zou het wel willen uitschreeuwen:
“Ik heb hulp nodig, daarom kom ik hier, om het hier vragen”!
Teleurgesteld ga je weer naar huis met mogelijk het advies meer te gaan wandelen. Of aan activiteiten deel te nemen en weer onder de mensen te komen. Dat is nu juist wat je niet (meer) durft. Of met een beetje pech, krijg je pillen, antidepressiva.
Hoe het komt dat het je niet lukt op die vraag antwoord te geven
Als je je al langere tijd eenzaam voelt, is het belangrijk dat je eerst snapt wat er met je gebeurd is. Eenzaamheid snappen. Daarvoor hoef je niet in je verleden te gaan graven. Dingen die gebeurd zijn in je leven, zijn feiten en die kan je nooit meer terugdraaien.
Die (levens)gebeurtenissen kunnen wel de oorzaak van je gevoelens zijn. Wat het een probleem maakt, is of je er zelf wel of niet mee kunt omgaan. Langdurige eenzaamheid doet namelijk heel wat met je. Prof. Dr. John T. Cacioppo werkte aan de Universiteit van Chicago en was misschien wel de meest bekende onderzoeker op het gebied van eenzaamheid. Hij vergeleek eenzaamheid met een ijsberg, ‘het gaat dieper dan we kunnen zien’.
Hersenen zijn het orgaan voor het creëren, bewaken, koesteren en behouden van onze sociale connecties. Eenzaamheid veroorzaakt al snel belangrijke veranderingen van je hersenwerking. Dit zijn een paar voorbeelden:
- Je kunt gezichten niet meer goed beoordelen en denkt dat mensen je slecht gezind zijn. Je wordt achterdochtig, bang en trekt je steeds meer terug. Waarom zou je omgaan met mensen die niet leuk zijn?
- Je hormoonhuishouding raakt in de war, waardoor je onder meer geen prettige gevoelens meer krijgt als je met andere mensen omgaat. Als het niet fijn voelt met mensen om te gaan, waarom zou je dat dan doen?
- Je IQ gaat achteruit met ongeveer tien à twaalf punten als je je lang eenzaam voelt.
Dààrom lukt het je niet om antwoord te geven op die vraag wat je nodig hebt. Als eenzaamheid langdurig aanwezig is, is de werking van je hersenen, jijzelf dus, behoorlijk veranderd. Je bent een minder leuke uitvoering van jezelf geworden. In die toestand is het niet zo slim te zoeken naar nieuwe leuke vrienden, deel te nemen aan activiteiten en meer onder de mensen te komen. Je bent kwetsbaar.
Je behoefte aan verbinding met anderen blijft echter. Je hunkert naar aandacht, acceptatie en aanraking. Je vraagt je af waarom niemand meer tijd aan je besteedt. Waarom ze je niet meer spontaan opzoeken, op bezoek vragen etc. Het zou wel eens kunnen komen omdat mensen niet graag omgaan met mensen die in de put zitten. Omdat je signalen van eenzaamheid afgeeft, die leuk contact in de weg staan.[1]
[1] Uit: ‘Eenzaamheid snappen in drie snelle stappen, Jeannette Rijks, Faktor5
Wat en wie kan wel helpen?
Als je zelf snapt dat de gevoelens die je hebt, te maken hebben met eenzaamheid, je er zelf wat aan wil doen en kan doen (er zijn nauwelijks contra-indicaties), moet je ook nog ècht de stap zetten iets te gaan doen. Het gaat om het nemen van een wilsbesluit. Een wilsbesluit is een voorwaarde om je eerste stap te zetten.
Een betrouwbaar antwoord op “wat wil ik echt” is jouw eigen wilsbesluit om je nieuwe werkelijkheid ècht te realiseren, ook al is het nog zo moeilijk en spannend. Of het nu gaat om eenzaamheid of om obesitas, roken, drinken of welk ander ongezond gedrag dan ook, veranderen vraagt om WWKD. Het staat voor: Weten, Willen, Kunnen, Doen.
Je hebt zelf de sleutel in je bezit om de deur van die kooi waarin je gevangen zit, te openen. Als dat je niet lukt, is hulp vragen ook een stap die je kunt zetten.
Eenzaamheid, zeker als je er langdurig last van hebt, veroorzaakt zoals je hierboven hebt kunnen lezen, belangrijke veranderingen van je hersenwerking. Je eigen hersenen aanpakken is net zoiets als jezelf kietelen: dat lukt je niet. Je hebt echt iemand anders nodig die verstand heeft van eenzaamheid en je helpt bij het aanpakken van je (hersen)veranderingen.
Het is hard werken om uit langdurige eenzaamheid te komen. Het is lastig, maar zeker wel mogelijk. Iemand anders kan het echt niet voor je oplossen. Je kunt het wel leren van iemand die eenzaamheid snapt en die snapt wat er met je gebeurt als je een kleine of grote verandering in je leven hebt meegemaakt.
Pas als je meer inzicht in jezelf hebt gekregen, weet waar je behoefte aan hebt, wat je belangrijk vindt, wat je tegenhoudt en wie je bent, kun je ècht in beweging komen. De basis heb je dan. Daarna kun je pas de verbinding gaan maken met de mensen die echt ‘bij je passen’, weer onder de mensen komen. Wie je bent is het resultaat van wat je gelooft over jezelf. Er bestaat geen medicijn tegen (oud of) eenzaam zijn. Kom zèlf in actie, dat heb je allereerst nodig!
Effectieve hulp bij eenzaamheid bestaat dus uit meerdere onderdelen en/of mogelijkheden. Wil je weten wie er bij jou in de buurt woont en werkt en ècht deskundig is op het gebied van eenzaamheid? Iemand die je kan begeleiden/helpen? Iemand die ervoor opgeleid is en bij jou in de buurt woont en werkt? Klik dan hier.
Niet de enige
Is mijn gevoel wel eenzaamheid? Of ben ik burn-out? Stel ik me aan? Of is het mijn lot? Wat is dat eigenlijk, je eenzaam voelen? Je bent ècht niet de enige die last heeft van gevoelens van eenzaamheid nadat je leven op z’n kop is gezet door een verandering in je leven. Ruim 40% van de bevolking heeft er dagelijks mee te maken. Zelfs de meest dappere en doorgewinterde hulpverleners en coaches hebben hun eigen verhaal.
Ruim 10% daarvan heeft zelfs te maken met langdurige/chronische eenzaamheid. Sommige mensen voelen zich hun hele leven al eenzaam. Als je langer dan ongeveer een jaar last hebt van deze gevoelens, kom je er vaak zonder deskundige hulp niet meer vanaf. Levensgebeurtenissen overkomen je, eenzaamheid overkomt je, het is echter nooit ‘je lot’. Je hebt altijd keuzes.
Facebook en besloten facebookgroep
Als je wilt kun je ook mijn facebookpagina volgen. Daarop plaats ik dagelijks nieuwe informatie, wetenswaardigheden en/of gewoon een leuke quote. Ook heb ik een besloten facebookgroep: ‘Vraagbaak voor verlangen naar verbinding’.
Deze groep is bedoeld om elkaar op een positieve manier hoop te bieden, een veilige omgeving om vragen te stellen, in een stimulerende sfeer. In deze groep kun je iets schrijven waarop je graag een reactie wilt, bijvoorbeeld als je wilt weten hoe anderen iets doen of benieuwd bent of ze het herkennen, vraag er dan specifiek om. Ook kun je hier delen hoe jij zelf leerde je eenzaamheid en verlorenheid te verlichten. Liefdevolle uitingen van begrip en aanmoediging zijn natuurlijk altijd welkom.
Verder kun je mij vragen stellen. Ik ben geen arts of therapeut, ik ben opgeleid tot Specialist Eenzaamheid. Ik ben deskundig op het gebied van eenzaamheid en kan vragen beantwoorden, adviseren en voorlichten. Eenzaamheid heeft voor mij (bijna) geen geheimen meer.
Zou het niet heerlijk zijn, weer (meer) onbevangen verbindingen met anderen te kunnen aangaan?
Gevoelens van eenzaamheid horen bij het leven. Ze zijn een signaal van ons lichaam dat aangeeft dat je behoefte hebt aan (meer) regelmatig en betekenisvol contact met andere mensen. Net als honger en dorst aangeven dat je lichaam behoefte heeft aan eten en drinken. Veel mensen, jong en oud, voelen zich te lang eenzaam. Er is veel aandacht voor, maar hoe pak je het nu zelf daadwerkelijk effectief aan?
Verandering van niet weten hoe je het moet aanpakken naar weten hoe je het kunt doen. Verandering is niet altijd makkelijk. Het vergt moed je leven te veranderen. Goede hulp is dan vaak welkom, waarom zou je nog langer in je eentje doorworstelen? Dat is toch niet fijn? En zeker ook niet langer nodig!
Eenzaamheid is complexer dan je misschien denkt
Wij, Julie Koch en Marijke Coert zijn beiden gecertificeerd Specialist Eenzaamheid, deskundig en opgeleid om goede hulp te bieden. Om iemand te helpen die zich (langdurig) eenzaam voelt, is kennis nodig van de werking van de hersenen bij langdurige eenzaamheid en welke aanpak ècht werkt. Evenals kennis van de juiste gesprekstechnieken, kennis van wat mogelijk is en waar de grenzen van de hulp liggen. Wij streven ernaar die kennis te delen en zo veel mogelijk mensen te helpen.
Dat doen we met een leuke en effectieve cursus ‘Creatief Leven’. We geven deze cursus regelmatig in samenwerking met WIJ Heemstede. Een cursus tegen eenzaamheid? Bestaat dat? Zeker wel! En dat de cursus bewezen effectief is, blijkt wel uit de resultaten. Door middel van anonieme voor- en nametingen wordt bij het geven van een cursus namelijk steeds nagegaan wat de effecten zijn van de cursus Creatief Leven.
Creatief staat hiervoor: zelf je leven vormgeven (bron: Eenzaamheid Informatie Centrum). Als je weet wat je wilt, met wie je dat wilt doen en hoe je dat voor elkaar kunt krijgen, geef jij op een creatieve manier richting aan je leven. Dan is je eenzaamheid verdwenen. Dat leren we helaas niet op school. De meeste mensen leren het niet van hun ouders. Veel mensen leren het nooit. Die gaan door het leven zonder ooit te ontdekken wat er mogelijk is. Jij misschien wel.
De cursus creatief leven is geen knutselclub, tenzij je werken aan je eigen leven knutselen zou willen noemen. Het is ook geen club om andere mensen te leren kennen, hoewel dat vaak wel een leuke bijkomstigheid is. Het is juist bedoeld om je te leren hoe je andere mensen leert kennen die bij jou passen, en waar je die kunt vinden.
Eenzaamheid hoort nu eenmaal bij het leven, het zal er altijd zijn, net zoals verdriet. We kunnen er daarom maar beter goed op voorbereid zijn. De beste manier om vereenzaming te voorkomen is te leren omgaan met gevoelens van eenzaamheid. Dat is precies wat er gebeurt in de cursus Creatief Leven.
Dus, wil je nu gelijk weten wanneer de eerstvolgende cursus weer start?
Hallo ik ben na een huwelijk van exact 50 jaar plotseling weduwnaar geworden, terwijl de vacantie naar tenerief met de kinderen en kleinkinderen al na 10 dagen zou beginnen.
Dit werd plotseling onderbroken door een hartinfarct van mijn vrouw ,waardoor ze opgenomen werd in het ziekenhuis.
Ze heeft vanuit het ziekenhuis de kinderen toch op vacantie gestuurd na een verbetering in haar gezondheid.
De familie is toch vertrokken op speciaal verzoek van oma, toen ze na 3 dagen toch overleed, en ik de familie weer terug moest bellen.
Dit is nu 6 weken geleden en weet ik er eigenlijk niet zo goed raad mee, en zit ik behoorlijk met mezelf in de knoop, en eigenlijk op zoek naar een praatgroep.
Beste Arie,
Wat een verdrietig bericht. Allereerst mijn condoleances.
Het is niet zo gek dat je hier niet zo goed raad mee weet. Je zit nog maar net in je rouwproces. De verwerking van al deze emoties heeft tijd nodig.
De duur van een rouwperiode is voor iedereen verschillend. Soms duurt dat een paar maanden, soms een jaar of langer. Als het je na ongeveer een jaar niet lukt zelf de draad weer op te pakken, is het raadzaam deskundige hulp in te schakelen, bijvoorbeeld een Specialist Eenzaamheid.
Je geeft aan dat je op dit moment behoefte hebt aan een praatgroep. Dat is nu waarschijnlijk voldoende om je emoties te kunnen delen. Ik weet niet precies waar je woont, maar in de buurt waar ik woon en werk kun je terecht bij Stichting Nabestaandenzorg terecht voor een gesprek. Dit kan individueel, maar ook in groepsverband waar je lotgenoten informeel of tijdens een groepsgesprek kunt treffen. https://www.stichting-nabestaandenzorg.nl/
Mocht je niet in Noord Holland wonen, kunnen zij je misschien wel verwijzen.
Ik hoop van harte dat je hiermee verder kunt.
Ik wens je veel sterkte en vooral heel veel mooie herinneringen.